ဗီယက်နမ်ရှိ ၅၄ မျိုးနွယ်စုမှ BA NA အသိုင်းအဝိုင်း

Hits: 765

   BA NA တွင်လူ ဦး ရေ ၉၀,၂၅၉ ကျော်နေထိုင်သောမတူညီသောဒေသခံလူမျိုးကွဲအုပ်စုများရှိသည် အလကား, Gio-lang (Y-lang), Ro-ngao၊ Krem၊ Roh၊ Kon Kde၊ Alacong၊ Kpangcong နှင့် ဘိုအမ်။ သူတို့အခြေချနေထိုင်ကြသည် kon ရတနာ¹ နယ်ပယ် နှင့်အနောက်ပိုင်းအစိတ်အပိုင်းများ Binh Dinh² နှင့် ဖူယန်း³ ပြည်နယ်များ။ BA NA ဘာသာစကားသည်ပိုင်သည် Mon- ခမာအဘိဓါန်မှလှိုက်လှဲစွာကြိုဆိုပါသည် ဘာသာစကားမိသားစု။

  BA-NA သည်အဓိကအားဖြင့်အထည်ရက်လုပ်ခြင်းအတွက်ဆန်၊ အထောက်အကူပြုအစားအစာသီးနှံများ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ သစ်သီးများ၊ ကြံနှင့်ချည်များစိုက်ပျိုးခြင်းကိုအဓိကထားသည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် BA NA လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများသည်လည်းကော်ဖီနှင့်အခြားစက်မှုလုပ်ငန်းသီးနှံများကိုစိုက်ပျိုးကြသည်။ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးအပြင် BA NA သည်ကျွဲနွား၊ ကြက်၊ ဝက်နှင့်ဆိတ်တို့ကိုမွေးမြူခဲ့သည်။ ကျေးရွာအားလုံးနီးပါးတွင်အတုရှိသည်။ အချို့ဒေသများတွင် BA NA သည်ရိုးရှင်းသောအိုးများကိုပြုလုပ်နိုင်သည်။ အမျိုးသမီးများသည်အထည်များကိုယက်လုပ်ကြသည်။ ယောက်ျားများသည်အ ၀ တ်နှင့်အ ၀ တ်များလုပ်စဉ်ယောက်ျားများသည်အဝတ်အစားများ ၀ တ်ကြသည်။ အတိတ်ကာလကသူတို့သည်ကုန်သွယ်မှုကိုကျင့်သုံးခဲ့ကြရာကုန်ပစ္စည်းများကိုကြက်၊ ပုဆိန်၊ စပါးအိတ်များ၊ ဝက်များ၊ ကြေးဝါအိုးများ၊ အိုးများ၊

  BA-NA သည်အိမ်များပေါ်တွင်နေထိုင်သည်။ အတိတ်ကာလကရှည်လျားသောအိမ်များသည်လူကြိုက်များပြီးမိသားစုကြီးများအတွက်သင့်လျော်သည်။ ယခု BA NA မိသားစုများသည်အိမ်ငယ်လေးများတွင်နေထိုင်ကြသည်။ ရွာတိုင်းတွင်လူနေအိမ်ဟုခေါ်သည် အကွာအဝေး ၎င်း၏အမြင့်နှင့်လှပမှုအတွက်ထင်ရှားကျော်ကြားသည့်အရာမှာ၎င်းသည်အကြီးအကဲများအစည်းအဝေးများနှင့်ရွာသားများစုရုံးခြင်း၊ ထုံးတမ်းစဉ်လာများပြုလုပ်ခြင်းနှင့်ကျေးရွာ၏ဌာနချုပ်ဖြစ်သည်။ ဤနေရာသည်လက်မထပ်ရသေးသောလူငယ်များအတွက်ညအချိန်တွင်အိပ်ရန်နေရာဖြစ်သည်။

   ထုံးတမ်းအစဉ်အလာအရ BA-NA လူငယ်များနှင့်အမျိုးသမီးများသည်သူတို့၏ဘ ၀ မိတ်ဖက်များကိုရွေးချယ်ရာတွင်လွတ်လပ်စွာပျော်မွေ့ကြသည်။ လက်ထပ်ထိမ်းမြားရိုးရာအလေ့အကျင့်အောက်မှာကောက်ယူသည်။ အဆိုပါစုံတွဲသည်မိသားစုနှစ်ခုစလုံးမှစီစဉ်ပေးသောကြားကာလတစ်ခုနှင့်အတူ၎င်းတို့၏မိသားစုနှစ် ဦး စလုံးတွင်တသီးတခြားနေထိုင်ကြသည်။ ပထမကလေးမွေးပြီးတဲ့နောက်မှာသူတို့ဟာသူတို့ရဲ့နျူကလီးယားမိသားစုထူထောင်ခွင့်ရခဲ့တယ်။ ကလေးများကိုအစဉ်အမြဲကြင်နာစွာ၊ ရွာသူရွာသားများကိုတူညီသောအမည်မပေးထားပါ။ အကယ်၍ နာမည်တူများပါ ၀ င်သူများသည်တစ် ဦး နှင့်တစ် ဦး တွေ့ဆုံကြပါက၎င်းတို့အနေဖြင့်ရဲဘော်အချင်းချင်းသွေးစည်းညီညွတ်မှုအတွက်အခမ်းအနားကိုကျင်းပပြီးအသက်အရွယ်အလိုက်အဆင့်ဆင့်ကိုသတ်မှတ်ပေးလိမ့်မည်။

   BA NA ကလေးများသည်အမွေဆက်ခံပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ မိသားစု ၀ င်အားလုံးသည်တန်းတူညီမျှမှုရှိစွာအတူတကွနေထိုင်ကြသည်။

   BA-NA သည်လူသားတို့နှင့်သက်ဆိုင်သောစိတ်ဓာတ်ကိုကြည်ညိုလေးမြတ်သည်။ နာမ်ဝိညာဉ်တိုင်းတွင်နာမ်စားများခေါ်ပြီးနောက်လိုက်နာရမည့်နာမည်ကောင်းရှိသည် အဆောက်အအုံ (မစ္စတာ။) သို့မဟုတ် da (ဒေါ်။) ။ သူတို့၏အယူအဆများအရကွယ်လွန်သူသည်စိုးလ်သို့ပြောင်းလဲသွားသည်။ ပထမ ဦး ဆုံးစိတ်ဝိညာဉ်သည်ရွာသင်္ချိုင်းတွင်ကျန်ရှိသည်။ ထို့နောက်၎င်းသည်ဘိုးဘွားပိုင်မြေသို့“သင်္ချိုင်းကိုစွန့်လွှတ်"ရိုးရာဓလေ့။ ဤဓလေ့သည်ကွယ်လွန်သူ၏နောက်ဆုံးနှုတ်ဆက်ခြင်းဖြစ်သည်။

  BA NA တွင်ပွဲတော်များနှင့်ဘာသာရေးထုံးတမ်းစဉ်လာများတွင်ရိုးရာအကများနှင့်အကများအပါအဝင်ရိုးရာစာပေနှင့်အနုပညာများစွာရှိသည်။

  တူရိယာအမျိုးမျိုးကိုပေါင်းစပ်ထားပါသည်။ t'rung ကရင်နီ, bro klong ထား, ko-nl, khinh khung goong ကြိုးနှင့်ပြည့်စုံသော zithers နှင့် to- မ, avong နှင့် ချိတ်ရန် တံပိုးများ။ BA NA ၏မူလဗေဒဆိုင်ရာအသိသည်သူတို့၏အသိုင်းအဝိုင်းအိမ်များနှင့်သင်္ချိုင်းဂူများ၌သူတို့၏ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်းသွင်ပြင်ရှိသောသစ်သားပန်းပုများ၌ဖော်ပြသည်။

နောက်ထပ်ဖတ်ကြည့်ပါ:
◊  ဗီယက်နမ်ရှိလူမျိုးစုအုပ်စု ၅၄ ခု၏အသိုက်အဝန်း - အပိုင်း ၁.
◊ဗီယက်နမ်မူကွဲ (vi-VersiGoo): CONG DONG 54 Dan ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ - Phan 1 toc.
◊ဗီယက်နမ်မူကွဲ (vi-VersiGoo): Nguoi BA NA trong Cong dong 54 Dan toc anh em o ဗီယက်နမ်။
◊စသည်

BU TU Thu
06 / 2020

Note:
^* - ဤဆောင်းပါးတွင်ပါသောလူ ဦး ရေအချက်အလက်ကို ၂၀၀၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့စွဲအရသိရသည် တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုများအတွက်ဗီယက်နမ်ကော်မတီ.
¹ : …မွမ်းမံနေသည်…

မှတ်စု:
◊ရင်းမြစ်နှင့်ပုံများ -  54 ဗီယက်နမ်ရှိတိုင်းရင်းသားအုပ်စုများ, Thong Tan Publishers, 2008 ။
Ban အညွှန်းများနှင့်စာလုံးစောင်းများအားလုံးကို Ban Tu Thu မှသတ်မှတ်သည် - ဖိုးသူတော်